Τὰ πνευματικὰ δὲν θὰ τὰ διεκδικήσουμε;
Στὴν τελευταία συνέντευξί του ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν κ. Ἱερώνυμος («Καθημερινή» 24-10-2022) ἔθιξε πολλὰ ζητήματα. Μέσα ὅμως ἀπὸ τὸ γνωστὸ ἤπιο ὕφος του καὶ παρὰ τὴν πατρικὴ διάθεσι ποὺ ἐξέφρασε γιὰ τοὺς νέους τοῦ Λυκαβηττοῦ, δὲν ἀπέφυγε καὶ νὰ …«δαγκώσῃ» ἕνα μέρος τοῦ ποιμνίου του, ποὺ τὸ χαρακτήρισε «χριστιανοὺς σὲ εἰσαγωγικά». Ὁ πόνος τοῦ δήγματος ἔκανε κάποιους νὰ βγάλουν φωνή· πολλοὶ ἄλλοι πνίγουν τὸν πόνο γιὰ νὰ μὴ ξεφωνίσουν. Ἰδού «τὸ μεγάλο του πρόβλημα», τὰ ἄλλα μᾶλλον φαίνονται μικρά. Χαρακτηριστικὰ εἶνε τὰ λόγια του·
«Τι μπορούμε να κάνουμε από πλευράς ποιμαντικής, να σοβαρευτούμε, να εκσυγχρονιστούμε με την καλή έννοια, να μπορέσουμε να χειραγωγήσουμε τους λεγόμενους χριστιανούς σε εισαγωγικά, τους αυστηρούς, που για τους άλλους είναι μαχαίρι, αλλά για τον εαυτό τους περνάνε καλά. Αυτό είναι το μεγάλο μας πρόβλημα».
Ὡμίλησε γιὰ τὴν περιουσία τῆς Ἐκκλησίας, τὰ Ἑλληνοτουρκικά, τὸν κ. Ἐρντογάν, τὶς σχέσεις μὲ τοὺς πολιτικούς μας. Πιὸ σοβαρὰ ἀπὸ ὅλα θεωροῦμε ἐκεῖνα ποὺ ἔχουν νὰ κάνουν ὄχι μὲ τὰ ὐλικὰ καὶ τοὺς κοσμικούς, ἀλλὰ μὲ ψυχὲς τοῦ ποιμνίου καὶ μὲ ἱερὰ θέσμια καὶ δεσμεύσεις τῆς ἀρχιερωσύνης. Νὰ ἀξιοποιήσουμε τὰ ἐπὶ γῆς κτήματα, ναί· δὲν θὰ διεκδικήσουμε ὅμως τὰ πνευματικά; Γιὰ τοὺς ὁραματισμούς του ὁ ἀρχιεπίσκοπος λέει·
«Δεν έχω δικαίωμα να φύγω στα 55 χρόνια χωρίς να αφήσω πίσω ένα αποτύπωμα, τι έζησα, τι έχω εμπνευστεί, τι θα ήθελα να κάνω τώρα».
Τὸν ἀξίωσε ὁ Θεὸς στὰ 15 ἔτη τῆς ἀρχιεπισκοπίας του νὰ ἐκλεγοῦν 57 –στοὺς 80 τοῦ συνόλου– ἀρχιερεῖς· καὶ στὸ ὑπόλοιπο τῆς θητείας του μπορεῖ νὰ ἐκλεγοῦν ἄλλοι 23, ὥστε νὰ ἀνανεωθῇ ὅλη ἡ Ἱεραρχία μας. Διαδέχθηκε τὸν Χριστόδουλο ὅπως ἐκεῖνος τὸν Σεραφείμ. Τὰ χρόνια περνοῦν, οἱ ἀρχιεπίσκοποι ἀλλάζουν, ὁ τρόπος ὅμως τῆς ἐκλογῆς τῶν ποιμένων καλὰ κρατεῖ. Ὁ ἀρχιεπίσκοπός μας δὲν ὁραματίζεται ἄλλο τρόπο ἀναδείξεως τῶν ποιμένων, ὅπως ἦταν π.χ. τοῦ Στεφάνου, τοῦ Ἀθανασίου, τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦ Ἀμβροσίου, τοῦ Φωτίου…· δὲν ἐπιθυμεῖ μία Ἱεραρχία βγαλμένη ἀπὸ τὴν ψῆφο «κλήρου καὶ λαοῦ»· οὔτε «ψήφῳ κλήρου» κἄν. Κρίμα! Κάπως διαφορετικὲς ἐκλογές, ποὺ ἐκτὸς μερικῶν ἐξαιρέσεων ἄφησαν μέχρι σήμερα ἀγαθὸ ἀποτύπωμα, εἴδαμε μόνο ἐπὶ Ἱερωνύμου Α΄ – ἀπ᾽ ἐκεῖ δὲν ἕλκει καὶ ὁ Ἱερώνυμος Β΄ τὴν πνευματικὴ καταγωγὴ καὶ αὐτὸ τὸ ὄνομά του; Τώρα λοιπὸν τί βλέπουμε;
Λέει ποιά εἶνε ἡ σταθερὴ «προσπάθειά» του· τοῦ ἀρκεῖ νὰ μὴν ὑπάρχῃ διαφορετικὴ γνώμη μεταξύ τους, νὰ ὁμονοοῦν ὅλοι. Σὲ ποιά βάσι ὅμως; Σ᾽ αὐτοὺς ποὺ κυβερνοῦν τὴ χώρα κάνει λόγο γιὰ «τὰ μέτρα μας» στὴν Ἐκκλησία, χωρὶς νὰ τοὺς λέῃ καὶ ποιά εἶνε αὐτά. Οἱ ἔξωθεν πιέσεις καὶ ἐπεμβάσεις μᾶλλον περιττεύουν πλέον· μόνοι μας ταυτιζόμαστε μὲ τὶς ἀπαιτήσεις. Τ᾽ ἀποτελέσματα δὲν ἐκπλήσσουν· συχνὰ εἶνε ἐκ τῶν προτέρων γνωστά. Οἱ ἐκλογὲς –κοινὸ μυστικό– «μαγειρεύονται»· Δὲν τολμοῦμε δυστυχῶς νὰ τὶς ἐμπιστευθοῦμε στὸ ἀστάθμητο πανάγιο Πνεῦμα· θεωροῦμε καλύτερο, νὰ τὶς ἐμπιστευώμαστε, μὲ ἥσυχη τὴ συνείδησι(!) σὲ δικούς μας σχεδιασμούς. Πᾶν ἀπρόβλεπτον φοβίζει, δι᾽ ὃ καὶ ἀποτρέπεται· σπανίως κάτι θὰ μᾶς ξεφύγῃ. Δηλώνει γιὰ τοὺς 57·
«Είναι σημαντικό ότι προέρχονται όλοι από μια προσπάθεια, αλλά και επιτυχία μας να μην επεμβαίνει η Πολιτεία στην επιλογή. Μπορεί ο Μητσοτάκης ή και ο Τσίπρας να μου έλεγαν “ξέρετε, αυτό θα ήθελα”. Και απαντούσα “αν είναι μέσα στα μέτρα μας, ευχαρίστως να το κάνω. Αν δεν είναι, δεν θα μπορέσω”. Και αυτό βοήθησε ώστε σήμερα να έχουμε μια ομονοούσα Ιεραρχία. Υπάρχει ένα πνεύμα να πάμε λίγο πιο μπροστά».
Οὕτως ἐχόντων τῶν πραγμάτων, οἱ προβλέψεις φαίνονται εὐοίωνες. Στὰ κρίσιμα ὅμως ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα τῶν ἡμερῶν μας τὸ μὲν «δυσήνιο» πλήρωμα ματαίως περιμένει κάτι θεάρεστο – ἱεροκανονικό, τὸ λοιπὸ πλήρωμα δὲν κατηχεῖται ὀρθοδόξως, οἱ δὲ κοσμικοὶ διπλωμάτες δὲν μαθαίνουν κάτι γιὰ τὸ οὐράνιο πολίτευμά μας. Ἑτοιμάζεστε τώρα ν᾽ ἀκούσετε μία ἐξομολόγησι, κι ἀκοῦτε ἕνα λόγο ἀκραιφνῶς πολιτικό·
«Θα σας εξομολογηθώ ότι για το θέμα αυτό με επισκέφθηκε και ο πρέσβης της Αμερικής και τρεις φορές ο πρέσβης της Ρωσίας. Και στον μεν πρέσβη της Αμερικής είπα ότι εγώ θα συνταχθώ με τον Πατριάρχη και επομένως θα γίνει το θέλημά σας, αλλά δεν είναι πολιτική επιλογή, δεν το κάνω γιατὶ αυτό επιδιώκει η Αμερική, το κάνω γιατὶ σέβομαι αυτό που υποστηρίζει ο Πατριάρχης. Και στον Ρώσο είπα ότι λυπάμαι, αλλά είμαστε μια οικογένεια με τον Πατριάρχη. Πώς θα αφήσω την οικογένεια για να πάω κάπου αλλού; Συντάσσομαι με τον Πατριάρχη».
Ἰδού ὁ δικός μας πόνος. Ἐν λόγοις ἀποποιεῖται τὴν πολιτικὴ ἐπιλογή, στὴν οὐσία ὅμως καὶ αὐτὸς πολιτικὴ κάνει. «Θα γίνει το θέλημά σας». Ἀλλ᾽ αὐτὸ ἆραγε εἶνε καὶ τοῦ Κυρίου θέλημα; «Πώς θα αφήσω την οικογένεια για να πάω κάπου αλλού; Συντάσσομαι με τον Πατριάρχη». Ἀλλὰ ὁ πατριάρχης, Μακαριώτατε, –τὸ γνωρίζετε, δὲν τὸ κρύβει– ἔχει ταυτισθῆ ἀνεπιφυλάκτως μὲ τὸν κ. Μπάιντεν καὶ τὸ Ν.Α.Τ.Ο., οἱ ὁποῖοι ἀναμφιβόλως ἀποτελοῦν ἄλλη «οἰκογένεια». Ἀντιλαμβάνεσθε ὅτι μὲ τὴν ἐπιλογή σας κατ᾽ οὐσίαν ἀφήνετε τὴν οἰκογένεια καὶ ἀλλάζετε οἰκογένεια;
Τελικά, πατριάρχης καὶ ἀρχιεπίσκοπος μᾶς ὁδηγοῦν ἀδεῶς, ἐν ἀγαστῇ –ἐδῶ– συμπνοίᾳ καὶ συνεπεῖ …ῥωσοφοβίᾳ, μᾶς πᾶνε χέρι-χέρι στὴν ἄλλη «οἰκογένεια», μᾶς ἀπομακρύνουν δηλαδὴ ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη οἰκογένεια.
Κριτήρια ἐπίπεδα, πεζά. Θέσεις «πολιτικῆς ὀρθότητος». Βλέψεις καὶ στόχοι κοντόφθαλμοι. Προοπτικὴ αἰωνιότητος; Κρίμα καὶ πάλι κρίμα!