Ἀδελφοί μου, μὴν καῖτε τὰ λεπτά σας!

Τώρα, ἀγαπητοί μου, τώρα ποὺ ἕνα νέο ἔ­τος ἀνατέλλει στὸν ὁ­ρίζοντα τῆς ἀνθρωπότητος, ἂς κάνουμε μερικὲς σκέψεις.

Ἐὰν ὑπῆρχε στὸν οὐ­ρανὸ ἕνας ἐξώστης καὶ ἀπ᾽ ἐκεῖ μ᾽ ἕνα τηλεσκόπιο βλέπαμε τὸ σύμπαν, ὦ τότε! τὸ θέαμα ποὺ θὰ παρουσιαζόταν στὰ μάτια μας θὰ ἦταν καταπληκτικό. Θὰ βλέπαμε, ὄχι ἕνας ἥ­λιος, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὴ γῆ, ἀλλὰ πολλοὶ ἥλιοι, ἑκατομμύρια ἥλιοι, γαλαξίες, ἄστρα καὶ κομῆτες νὰ κινοῦνται στὸ ἄπειρο μὲ ἰλιγγιώδη ταχύτητα. Ὅλα ἐκτελοῦν κάποιο προορισμό, ποὺ γιὰ τὸ καθένα ἔχει ὁρίσει ὁ Δημιουργός.

* * *

Ναί! Ὅλα, ἀπὸ τὰ πιὸ μικρὰ ἕως τὰ πιὸ μεγάλα, ὅλα ἔχουν προορισμό. Τίποτε δὲν εἶναι τυχαῖο, τίποτε δὲν εἶνε ἄσκοπο. Καὶ ὁ ἄνθρωπος, ἔ­ρω­τᾶται, ὁ ἄνθρωπος, ποὺ εἶνε ἡ κορωνίδα τῆς δημιουργίας, δὲν ἔχει προορισμό; Ἡ λογικὴ μᾶς ὑποχρεώνει νὰ παραδε­χθοῦμε, ὅτι καὶ ὁ ἄνθρωπος ἔχει προορισμό. Καὶ ποιός εἶνε ὁ προορισμὸς τοῦ ἀνθρώπου;

Ἀπαντᾷ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἁγία Γραφή. Προορισμὸς τοῦ ἀνθρώπου εἶνε, τὸ «κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ» νὰ τὸ κάνῃ «καθ᾽ ὁμοίωσιν» (Γέν. 1,26). Νὰ ἐξ­υ­ψω­θῇ, νὰ μοιάσῃ μὲ τὸ Θεό. Ὁ προορισμὸς τοῦ ἀνθρώπου μὲ μιὰ λέξι, ὅπως λένε οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, εἶνεθέωσις. Καὶ αὐτὸς ὁ προορισμὸς ἐπιτυγχά­νεται, ἐὰν ὁ ἄνθρωπος πιστέψῃ τὸ Χρι­στὸ ὡς Σωτήρα καὶ Λυτρωτὴ καὶ μιμηθῇ τὴν ἁγία του ζωή, ἐφαρμόσῃ τὶς θεῖες ἐντολές του, νικήσῃ τὶς κακίες καὶ τὰ πάθη, ἀποκτήσῃ τὶς εὐαγγελικὲς ἀρετὲς καὶ μάλιστα τὴν ἀγάπη, τὴν ἀγάπη στὸ Θεὸ καὶ τὴν ἀγάπη στὸν πλησίον. Μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ ὁ ἄνθρωπος, γίνεται μικρόχριστος, μικρὸς θεός, ὄντως βασιλεὺς καὶ κυρίαρχος, εὐτυχὴς καὶ μακάριος, μέτοχος καὶ κληρονόμος τῆς αἰωνίου ζωῆς καὶ μακαριότητος.

Ναί! Αὐτὸς εἶνε ὁ προορισμὸς τοῦ ἀν­θρώπου. Μεγάλος καὶ ὑψηλός. Καὶ γιὰ τὴν πραγματοποίησι τοῦ προορισμοῦ αὐ­τοῦ δίδεται στὸν ἄνθρωπο χρό­­νος. Μέσα δὲ στὸ διάστημα τοῦ χρό­νου, ποὺ ἔχει ὁ­ρίσει ὁ Θεός, καλεῖται ὁ Χριστιανὸς νὰ ἐργασθῇ πνευματικά. Ἔτσι ὁ χρόνος ἀ­ξιοποιεῖται.

Ἀλλὰ γίνεται ἀπ᾽ ὅλους ἡ ἀξιοποίη­σι καὶ ἐκμετάλλευσι τοῦ χρόνου ὅ­πως θέλει ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος συνέστησε μιὰ ἀδιάλειπτη πνευματικὴ ἐργασία γιὰ τὴν ἠθικὴ τελειοποίησί μας, γιὰ τὴν ἐπιτυχία τοῦ προορισμοῦ μας; Δυσ­τυ­χῶς τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν ἀνθρώ­πων δὲν κάνουμε κα­λὴ χρῆσι τοῦ χρόνου ποὺ μᾶς δίνει ὁ Θεός. «Μεριμνοῦμε καὶ τυρβάζουμε περὶ πολλά», ἐνῷ «ἑ­νός ἐστι χρεία» (Λουκ. 10,41-42). Τὸ δὲ «ἕνα» αὐτὸ εἶνε ὁ Χριστός, τὸ νὰ πιστέ­ψουμε δηλαδὴ στὸ λόγο του καὶ νὰ ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς θεῖες ἐντολές του.

Γιὰ ἄλλα ζητήματα, ποὺ εἶνε μικρότερης ἀξίας, οἱ ἄνθρωποι δίνουν μεγάλη σημασία στὸ χρόνο. Κοιτάζουν τὰ ρολό­για τους γιὰ νὰ εἶνε συνεπεῖς στὴν ὥρα τῆς ἐργασίας. Mετροῦν καὶ τὰ λεπτὰ τῆς ὥρας ἀκόμη. Γιατὶ ἡ πεῖρα διδάσκει, ὅτι καὶ τὰ λίγα λεπτὰ τῆς ὥρας ἔχουν τὴν ἀξία τους.

Θέλετε παραδείγματα; Λίγα λεπτὰ καθυστερήσεως καὶ ὁ ταξιδιώτης χάνει τὸ λεωφορεῖο. Λίγα λεπτὰ καθυστερήσεως καὶ ἡ αἴτησι γιὰ κάποιο ζήτημα θεωρεῖται ἐκπρόθεσμη. Λίγα λεπτὰ καὶ ὁ ἀσθενής, ποὺ εἶχε ἀνάγκη ἀμέσου ἰα­τρικῆς ἐπεμβάσεως, πεθαίνει. Λίγα λεπτὰ καθυστερήσεως γιὰ νὰ δοθεῖ τὸ κόκκινο φῶς καὶ ἡ ἁμαξοστοιχία συγκρούεται μὲ θλιβερὰ ἀποτελέσματα. Λίγα λεπτά… καὶ ὁ Ναπολέων, ποὺ περίμενε στρατιωτικὴ βοήθεια, χάνει τὴ μάχη τοῦ Βατερλὼ καὶ ἐξορίζεται στὴν Ἁγία Ἑλένη.

Ἀλλ᾽ ἐνῶ ὁ κόσμος –πλὴν τῶν ὀκνη­ρῶν– προκειμένου γιὰ ὑλικὰ συμφέροντα δεικνύεται ἐργατικός, ἐπιμελής, ταχὺς καὶ βιαστικός, γιὰ τὴν ἠθική του ὅ­μως καὶ πνευματικὴ τελειοποίησι παραμένει ἀμελής, ἀδιάφορος, καὶ ἀφήνει ὄχι λεπτά, ἀλλὰ καὶ ὧρες καὶ μέρες καὶ χρόνια νὰ φεύγουν πνευματικῶς ἀνεκμετάλλευτα. Κυνηγὸς σκιῶν καὶ ὄχι τῆς πραγματικότητος.

* * *

Ἐὰν γιὰ ἐπιτυχία ὑλικῶν πραγμάτων ἔχουν ἀξία τὰ λεπτὰ τῆς ὥρας, πόσο μᾶλλον γιὰ τὴν πνευ­ματικὴ ζωή! Πόσα μποροῦμε νὰ ἐνεργήσουμε κατὰ τὸ διάστημα τοῦ χρόνου! Ἀκριβὴς ἐκτέλεσι τῶν καθηκόντων, ἱερὲς σκέψεις, θερμὲς προσευχές, εἰλικρινὴς μετάνοια καὶ ἐξομολόγησι, ἀνά­γνωσι Εὐαγγελίου, ἀκρόασι κη­ρυγμάτων, κατανυκτικὸς ἐκκλησιασμός, ἐπίσκεψι ἀσθενῶν, βοήθεια πασχόντων ἀδελφῶν, διάδοσι τοῦ Εὐαγγελίου… Νά μὲ τί μποροῦμε νὰ πλουτίσουμε τὸ χρόνο τῆς ζωῆς μας καὶ νὰ γίνουμε πλούσιοι, πνευματικῶς «μεγαλέμποροι», σύμφωνα μὲ τὴ θεόπνευστη προτροπὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ποὺ λέει· «Ἀδελφοί, βλέπετε πῶς ἀκριβῶς πε­ρι­πατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι ἀλλ᾽ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσιν» (Ἐφ. 5,15-16).

Ὤ πόσο πολύτιμος εἶναι ὁ χρόνος γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ἀθάνατης ψυχῆς μας! Ἕνας ἄνθρωπος, ποὺ ζῇ 70 χρόνια ἐδῶ στὸν πλανήτη μας, ἐὰν ὁ χρόνος αὐτὸς μετρηθῇ σὲ λεπτὰ τῆς ὥρας, ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἔζησε 36.792.000 λεπτά. Ἔζησε ἑ­κατομμύρια λεπτά! Ὤ, πόσα καλὰ θὰ μποροῦσε νὰ πράξῃ καὶ γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ γιὰ τὸν πλησίον του καὶ γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα ἐν γένει!

Ἀλλὰ ἰδί­ως τὴν πρωτοχρονιά, κι ἄλλα πολλά. Ἀλλοίμονο! Γιὰ τὸ διάβολο ὅλος ὁ χρόνος. Γιὰ τὸ Χριστό; Οὔτε ἕνα λεπτὸ τῆς ὥρας!

* * *

Οἱ μόνοι ποὺ εἶνε σὲ θέσι νὰ ἐκτιμήσουν τὴν ἀξία τοῦ χρόνου εἶνε ἐκεῖνοι, ποὺ πέθαναν ἀμετανόητοι γιὰ ὅσα κακὰ ἔ­καναν ἐδῶ στὴ γῆ καὶ τώρα βρίσκονται στὸν ἄλλο κόσμο, ποὺ δὲν εἶνε παραμύθι, εἶνε μιὰ σκληρὴ πραγμα­τι­κότητα. Ἐὰν ἦταν δυνατὸν νὰ ρωτηθῇ ἕνας ἀπ᾽ αὐτοὺς τί θέλει, τίποτ᾽ ἄλλο δὲν θὰ ζητοῦσε, οὔτε πλούτη οὔτε αἰσχροὺς ἔρωτες οὔτε τιμὲς καὶ ἀξιώματα οὔτε τίποτε ἄλλο ἀπ᾽ αὐτὰ ποὺ κυνηγοῦν οἱ ἄν­θρωποι ἐ­δῶ στὴ γῆ, ἀλλὰ ἕνα καὶ μόνο θὰ ζητοῦσε ἀπὸ τὸ Θεό· ἕνα λεπτὸ τῆς ὥ­ρας! Ναί, ἕνα λεπτὸ τῆς ὥρας. Διότι καὶ ἕνα λεπτὸ τῆς ὥρας φτάνει γιὰ νὰ πῇ ὁ ἁ­μαρτωλὸς ἕνα λόγο μετανοίας, σὰν ἐκεῖ­νο ποὺ εἶπε μέσα σ᾽ ἕνα λεπτὸ ὁ λῃ­στὴς στὸ σταυρό· «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42).

Ἀδελφοί μου! Νέο ἔτος, νέα παράτασι ζωῆς. Μὴ σπαταλᾶτε τὸ χρόνο σας. Μὴ καῖτε τὰ λεπτὰ τοῦ χρόνου. Ὁ χρόνος εἶναι ἀνεκτίμητος. Φεύγει καὶ δὲν ἐπιστρέφει πιά. «Χρόνου φείδου».

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἐπισκοπικὴ ἐγκύκλιος 371/1-1-1983 πρὸς κλῆρον καὶ λαόν)