Γράφει ὁ ἀρχιμ. Μελέτιος Βαδραχάνης
κληρικὸς τῆς ἱ. Μητροπόλεως
Θηβῶν & Λεβαδείας
Λειτουργῶ σὲ μιὰ ἐνορία μὲ μνημόσυνο καὶ πολὺ κόσμο. Ἡ ἐξώθυρα του ναοῦ ἀνοιχτὴ λόγῳ ζέστης. Ἕνας ἡλικιωμένος ἄνθρωπος μὲ ἕνα νεώτερο, πιθανὸν γιὸς ἢ ἄλλος συγγενὴς τοῦ ἡλικιωμένου, ἔχοντας τὰ νῶτα τους πρὸς τὸ ἱερὸ τοῦ ναοῦ ἀτενίζουν τὴν θέα ποὺ παρέχει ὁ ναὸς στὴν μπροστινὴ περιοχὴ καὶ συζητοῦν περὶ ἀνέμων καὶ ὑδάτων. Αὐτὸ καθόλη τὴν διάρκεια τῆς λειτουργίας. Οὔτε μικρὰ εἴσοδος οὔτε μεγάλη, οὔτε κήρυγμα οὔτε θεία κοινωνία ἦταν ἱκανὰ νὰ ἀποσπάσουν τὴν προσοχή τους. Προφανῶς εἶχαν ἔρθει γιὰ τὸ μνημόσυνο καὶ δὲν ἤθελαν νὰ χαραμοῦν τὸ χρόνο τους μὲ προσευχή, ἀκρόαση ἀναγνωσμάτων καὶ κηρύγματος, ἢ συμμετοχὴ στὴ θεία εὐχαριστία. Τέτοια προσβολὴ κανένας ἀλλόθρησκος, ἢ ἄθεος δὲν μποροῦσε νὰ κάνει. Τὰ ὀπίσθιά μας πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἡ προσοχή μας σὲ ὁ,τιδήποτε ἐκτὸς ναοῦ καὶ λειτουργίας. Καὶ φωνάζουμε ὕστερα γιατί ὁ Ἐρντογὰν ἔκανε τὴν Ἁγία Σοφία τζαμί!
Τὸ ὡς ἄνω θέαμα τὸ ἔχω παρατηρήσει σὲ πλεῖστα πανηγύρια ἢ ἐξωκκλήσια ποὺ ἑορτάζουν γιὰ τὴν ἡμέρα τοῦ ἁγίου τους. Γυρίζουν οἱ «χριστιανοί» μας γύρω ἀπὸ τὸν ναό, χάσκουν σὲ ὁ,τιδήποτε ἀνόητο καὶ ἄσημο καὶ συζητοῦν ἀκατάπαυστα γιὰ ἀνούσια καὶ ἄχαρα θέματα.
Τὸ πολὺ-πολὺ νὰ ἐπικεντρώσουν τὴν προσοχή τους στὴν λιτανεία, τὴν ὁποία βλέπουν οἱ πλεῖστοι σὰν μία κοσμικὴ ἐκδήλωση γιὰ ἐνοριακὴ φιγούρα καὶ φολκλόρ, γιὰ νὰ ξεχάσουν λίγο τὴν πεζότητα καὶ τὸ ἀνιαρόν της καθημερινῆς ζωῆς. Μάλιστα ρωτοῦν ἢ τηλεφωνοῦν «πότε θὰ γίνει ἡ λιτανεία;», «πότε θὰ βγεῖ ὁ Ἐπιτάφιος;». Δὲν μποροῦν νὰ χάνουν χρόνο μὲ τὴ θεία λατρεία· θέλουν μόνο τὸ θέαμα καὶ αὐτὸ κατὰ συγκατάβαση ἢ γιὰ νὰ καταστρέψουν τὴν ἱερότητά του μὲ πλεῖστα ὅσα σατανικὰ ἔθιμα.
Ρώτησα κάποιον, ποὺ μὲ τηλεφώνησε «πότε θὰ βγεῖ ὁ Ἐπιτάφιος», ἂν τηλεφωνεῖ πότε θὰ ἐξέλθει τὸ σκήνωμα ἑνὸς κεκοιμημένου ἢ ἂν πάει στὴν ἐκκλησία ἀπὸ νωρὶς γιὰ νὰ παρακολουθήσει ὅλη τὴν ἐξόδιο ἀκολουθία. Μοῦ ἀπάντησε ὅτι πηγαίνει ἀπὸ τὴν ἀρχή. Τότε τοῦ παρατήρησα, γιατί αὐτὸ ποὺ κάνει γιὰ ἕνα κοινὸ θνητὸ δὲν τὸ κάνει γιὰ τὸν Ἕνα τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸν Χριστό, ποὺ ἐνσαρκώθηκε, γιὰ νὰ μᾶς ξανασυνδέσει μὲ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ τὴν ἀληθινὴ εὐτυχία. Γιατί δὲν πηγαίνει στὴν ἀκολουθία τοῦ Ἐπιταφίου ἀπὸ τὴν ἀρχὴ καὶ περιμένει μόνο τὴν ἔξοδο…
•
Αὐτὰ γιὰ ὅσους ἔχουν ἐθιμοτυπικὴ καὶ ἐντελῶς κοινωνικὴ ἐπαφὴ μὲ τὴν Ἐκκλησία. Ἀλλὰ καὶ μὲ τοὺς λεγομένους συνειδητοὺς χριστιανούς, ποὺ ὑποτίθεται εἶναι σὲ καλύτερη κατάσταση, ἡ πνευματικὴ διάγνωση διορατικῶν κληρικῶν καὶ θεολόγων εἶναι καὶ πάλι ἀπογοητευτική.
Ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας Ἀναστάσιος Γιαννουλάτος, νουνεχὴς καὶ νηφάλιος ἱεράρχης, σὲ κὴρυγμά του (3-6-2007, Μονὴ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, Μέγα Δένδρο Θέρμου) εἶπε τὰ ἑξῆς σημαντικὰ καὶ ἀξιοπρόσεκτα·
«Σήμερα ὑπάρχει ἕνας μυστικὸς ἐξισλαμισμὸς ἀκόμα καὶ σὲ ὀρθοδόξους χριστιανούς. Ὅταν θέλουμε ἕναν χριστιανισμὸ χωρὶς σταυρό, ὅταν μᾶς ἀρέσουν οἱ ἀκολουθίες, οἱ γιορτές, οἱ λιτανεῖες, τὰ εὐχέλαια, ὄχι ὅμως ἕνας προσωπικὸς σταυρός. Ὅταν λέμε “Δόξα σοὶ ὁ Θεὸς” μόνο γιὰ τὰ εὐχάριστα γεγονότα τῆς ζωῆς μας καὶ ὄχι γιὰ τὰ δυσάρεστα. Ὅταν δεχόμεθα κοσμικὲς ἀξίες ἢ ἀρχὲς ποὺ βολεὺουν τὸ ἐγώ μας, ἀλλὰ δὲν εἶναι τοῦ Χριστοῦ. Τότε τί σημαίνει αὐτό; Ὅτι προσχωροῦμε στὸν μουσουλμανισμό, ὁ ὁποῖος εἶναι θρησκεία χωρὶς σταυρό».
Ἄκρως προφητικές, συνταρακτικὲς καὶ ἀνησυχητικὲς διαπιστώσεις. Θὰ τίς προσέξουμε ἄραγε; Ἢ ἁπλῶς θὰ διαμαρτυρόμαστε γιὰ τὸ ὅτι κάποιοι προσπαθοῦν, τὸ τυπικὰ καὶ ἐθιμικὰ ὀρθόδοξο κράτος μας, νὰ γίνει καὶ ἐπίσημα κοσμικὸ καὶ ἅχρωμο ἀπὸ κάθε τί τὸ θρησκευτικό; Μᾶς φταῖνε συνεχῶς μόνο οἱ σκοτεινὲς δυνάμεις καὶ οἱ Φράγκοι, ἢ φέρουμε εὐθύνῃ γιὰ τὸ γενικὸ ξεχαρβάλωμα ποὺ ἐπικρατεῖ σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς καὶ τὶς κοινωνικὲς δομές; Ἔχει ἄδικο ὁ προφήτης Ἠσαΐας ποὺ διακηρύττει ὅτι «Δι᾽ ὑμᾶς διαπαντὸς τὸ ὄνομά μου βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι» (Ἠσ. 52,5);