Τὸ τέλος τοῦ προφήτου καὶ τὰ ἔσχατα τοῦ κόσμου

Τὸ τέλος τοῦ προφήτου καὶ τὰ ἔσχατα τοῦ κόσμου

Γιὰ ποιό λόγο, ἀγαπητοί μου, ἡ Ἐκκλησία ὥ­­­ρισε νὰ ἑορτάζουμε τὸν προφήτη Δανι­ὴλ στὶς 17 Δεκεμβρίου, καθὼς πλησι­ά­ζουν τὰ Χριστούγεννα; Ὁ κυρι­ώτερος λόγος νομίζω εἶ­νε ἡ περίφημη προφητεία του γιὰ τὶς ἑ­βδομήκοντα ἑβδομάδες (βλ. Δαν. 9,24-27).

Ἔρχεται ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Κύριο ὁ ἀρ­χάγγελος Γαβριὴλ καὶ τοῦ ἀποκαλύπτει· Δανιήλ, μέτρησε ἑβδομήντα ἑβδομάδες, καὶ ὅ­ταν συμ­πλη­­ρωθοῦν, τότε θὰ γίνῃ τὸ μέγα γεγο­νός· ἡ εἰ­δωλολατρία θὰ πέσῃ, ἀλλὰ καὶ κάθε προφητεία θὰ στα­ματήσῃ (ἀφοῦ τὰ προφητευ­­όμενα θὰ ἔ­χουν πλέον πραγματοποιηθῆ), θὰ καταργηθοῦν οἱ αἱματηρὲς θυσίες, διότι τότε θὰ προσ­φερθῇ μία θυσία αἰωνίου κύρους· τότε θὰ ἔλθῃ ὁ ἡγούμε­νος, θὰ παρουσι­αστῇ ὁ βασιλεὺς ὁ ἔνδοξος, ποὺ θὰ βασιλεύσῃ στὸν κόσμο καὶ «τῆς βασιλεί­ας αὐ­­τοῦ οὐκ ἔσται τέλος» (Λουκ. 1,33).

Κάθε ἑβδομάδα εἶνε ἑπτὰ χρόνια. Ἑπομένως 70 Χ 7 = 490 χρόνια. Καὶ πράγματι τότε ἀ­κριβῶς γεννήθηκε στὴ Βηθλεὲμ ὁ Κύ­ριός μας Ἰησοῦς Χρι­στός. Ἡ προφητεία αὐ­τὴ τοῦ Δανιὴλ εἶνε ἡ καθαρώτερη προφητεία περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.

Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς παρουσίας τοῦ Χρι­στοῦ ὁ προφήτης Δανιὴλ ἀ­ξι­ώθηκε νὰ δῇ καὶ τὸ τέλος, τὴ Δευτέρα Παρουσία. Εἶ­δε, λέει, τὸν Παλαι­ὸν τῶν ἡμερῶν (Δαν. 7,9), δηλα­­δὴ τὸν ἄ­χρονο καὶ ἀτελεύτητο Θεό, νὰ κάθεται πάνω σὲ πύρι­νο δικαστικὸ θρόνο· φωτιὰ τὸ κάθισμά του, φωτιὰ τὸ ὑποπό­διό του, φωτιὰ οἱ τέσσερις τροχοὶ τοῦ θρό­νου του. Φορεῖ στολὴ λευκὴ σὰν τὸ χιόνι. Οἱ τρίχες τῆς κε­φαλῆς του εἶνε σὰν τὸ καθα­ρὸ μαλλί. Μπροστά του τρέχει ποταμὸς πύρινος. Ἀμέτρητοι ἄγ­γελοι παραστέκουν καὶ τὸν ὑ­πηρετοῦν. Ἀρ­χίζει ἡ δίκη καὶ ἀνοίγονται τὰ βιβλία μὲ τὰ πε­πρα­γμένα τῶν ἀνθρώπων.

Ὁ προφήτης Δανιὴλ εἶδε ὁ­ράματα, ἑρ­μήνευ­σε ὄνειρα, εἶ­πε προφητεῖες, ἀλλὰ εἶ­δε καὶ θαύματα στὴ ζωή του. Ἀναφέρω ἕ­να, τὸ τελευ­­ταῖο. Ὁ βα­σιλεὺς Δαρεῖος, παρασυρόμενος ἀπὸ φθο­νεροὺς ἀξιωματούχους του διέταξε, ἀπρόθυμα, τὸ ἑξῆς. Ἐ­πὶ 30 μέρες ἀπαγορεύεται ὁποιοσ­δήποτε ὑπήκοός του, ἄντρας – γυναίκα – παιδί, νὰ κά­νῃ προσ­ευχὴ ζη­τώντας κάτι ἀπὸ θεὸ ἢ ἄν­­θρωπο ἐκτὸς μόνο ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ βα­σιλιᾶ· ὅ­ποιος βρεθῇ παραβάτης θὰ ῥιφθῇ «εἰς τὸν λάκ­κον τῶν λεόντων» (Δαν. 6,7). Τὸ δι­ά­ταγμα αὐ­τὸ βγῆ­κε μόνο καὶ μόνο γιὰ τὸν Δανιήλ. Μὰ ἦταν δυνα­τὸν αὐτὸς νὰ μὴν προσ­ευχηθῇ; Χωρὶς τρο­φὴ καὶ νερὸ καὶ ἥ­λιο καὶ ὀ­ξυγόνο καὶ ἐλευθερία μποροῦσε νὰ μεί­νῃ, χω­ρὶς προσ­ευχὴ ὄχι· ἡ προσ­ευχὴ γι᾽ αὐ­­τὸν ἦταν ἡ ζωή του. Καὶ δὲν ὑ­πήκουσε· πρωὶ μεσημέρι βράδυ προσ­ευχόταν ἀνεπιφύλακτα στὸν Κύριο. Παραφύλαξαν λοιπόν, τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν πῆγαν μπρο­στὰ στὸ Δαρεῖο. Ἐ­κεῖνος, παρ᾽ ὅλες τὶς προσπάθειές του νὰ τὸν διασώ­σῃ, στὸ τέλος με­τὰ λύπης ἀ­ναγκάστηκε νὰ τὸν ῥίξῃ στὸ λάκ­κο μὲ τὰ πεινασμέ­να λιον­τάρια. Ὅλοι περίμε­ναν πὼς δὲν θὰ μείνῃ ἀπ᾽ αὐ­τὸν οὔτε κόκκαλο. Καὶ τί ἔγινε; Ἄγ­γελος Κυρίου κατέβηκε καὶ ἔφραξε τὰ στόματα τῶν λε­­όν­των· ἢ μᾶλλον, ὅπως λέει ὁ ἱε­ρὸς Χρυσόστομος, ἔκανε τὰ λιοντάρια πρόβατα!

Τί δύναμι ἔχει ὁ ἅγιος! ἡμερώνει καὶ τὰ θη­ρία. «Ὁ προφήτης Δανιὴλ λεόντων ποιμὴν ὡς προβά­­των ἐδείκνυτο» (ἀπολυτίκιον)· ἦταν σὰν νὰ βό­σκῃ τὰ λιον­τάρια, λὲς κ᾽ ἦταν ἄκακα πρόβατα!

Ἔζησε χρόνια πολλά, ἔφτασε σὲ βαθειὰ γη­ρατειά, σὲ ἡλικία ἑκατὸ ἐτῶν. Καὶ τότε ἀκούστηκε φωνή· Ἔλα, Δανιήλ, ν᾽ ἀ­να­παυθῇς. «Ἔμ­­φρα­ξον τοὺς λόγους καὶ σφρά­γι­­σον τὸ βιβλίον ἕως καιροῦ συντελείας, ἕως δι­δα­χθῶσι πολλοὶ καὶ πληθυνθῇ ἡ γνῶσις» (Δαν. 12,4) (*).

_{* * *}

Ἀδελφοί· καλὰ ὅλα ὅσα γίνονται σήμερα πρὸς τιμὴν τοῦ προφήτου Δανιήλ (ψαλμῳ­δί­ες, λαμ­πάδες κ.λπ.), ἀλλὰ νομίζω ὅτι ὁ προφήτης ζητάει κάτι ἄλλο ἀπὸ μᾶς. Τί; Ἂν καὶ γνωρίζω ὅτι πολὺ λίγοι θὰ μ᾽ ἀκούσουν, εἶμαι ὅμως ὑποχρεωμένος νὰ πῶ τὴν ἀλήθεια καὶ νὰ σᾶς καλέσω νὰ ἐκ­τελέσετε τὴν ἐπιθυμία του. Ὑπάρχει ἕνα βιβλίο ξεχα­σμένο, σκονισμένο, γιατὶ δὲν τὸ ἔπιασαν πο­τέ τὰ χέρια σας· εἶνε βιβλίο γεμᾶτο χρυσάφι, ἀ­σήμι, διαμάντια· βιβλίο ὑπέροχο, ἀνεκ­τίμητο, βου­τηγμένο στὸ δάκρυ καὶ στὸ αἷμα· βιβλίο ποὺ σοῦ δίνει φτερά· δὲν ἀξίζεις νὰ λέγεσαι Χριστιανὸς ἐὰν δὲν τὸ διαβάζῃς. Καὶ πῶς λέγεται· Προφητεῖ­ες Δανιήλ. Δὲν εἶνε πολὺ μεγάλο· δώδεκα κεφάλαια ἔχει. Ἀνήκει στὴν Παλαιὰ Διαθήκη.

Μεταξύ σας ὑπάρχουν ἐγγράμματοι, ποὺ ἔ­­­βγαλαν ὄχι μόνο δημοτικὸ σχολεῖο, ἀλλὰ καὶ γυμνάσιο, κάποιοι καὶ ἀνώτερες σχολές· ἀλ­λὰ ἐὰν σᾶς ρωτήσω, πόσοι ἀπὸ σᾶς ἄνοιξαν τὴν ἁ­γία Γραφή, τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, καὶ διάβασαν τὸν προφήτη Δανιήλ, δὲν θά ᾽νε οὔτε δέ­κα. Λοιπὸν σήμερα, ποὺ εἶνε ἡ ἑορτή του, μὴν ἀκούσετε ἐ­μένα, ἀκοῦστε τὴ φωνὴ τοῦ προφήτου Δανιήλ, ποὺ λέει σὲ ὅλους μας· Διαβάστε με, διαβάστε με! Σᾶς παρακαλῶ λοιπόν, διαβάστε σήμερα – αὔριο – μεθαύριο τὸ βιβλίο τοῦ Δανιήλ.

Διαβάστε ἐκεῖ, νέοι, τὸ ὡραιότερο τρα­γού­δι. Ποιό εἶνε; Ὁ ὕμνος τῶν Τριῶν Παίδων. Ἐ­κεῖ ὁ ποιητὴς ἀνεβαίνει στὸν οὐρανὸ καὶ φωνάζει τοὺς ἀγγέλους καὶ ἀρχαγγέλους, κατεβαίνει κάτω στὶς θάλασσες καὶ στὰ φαράγγια, καὶ συγ­κροτεῖ μία παγκόσμια ὀρχήστρα, καὶ ἀπὸ αὐτὴν ἀ­κοῦτε· «Τὸν Κύριον ὑμνεῖτε καὶ ὑπερ­υψοῦτε αὐ­τὸν εἰς τοὺς αἰῶνας» (Προσ. Ἀζαρ. 3,28-67).

Διαβάστε, νέες ὅσες ἔχετε ψηλὰ τὴν παρ­θενία καὶ τὴν καθαρότητά σας, καὶ μεγάλες, ὅ­σες δὲν μολύνατε τὰ στέφανά σας καὶ τι­μᾶτε τὴ σωφροσύνη καὶ μέσα στὴ φτώχεια σας παλεύετε μὲ τοὺς πειρασμοὺς τοῦ κόσμου τούτου! Διαβάστε ὅλες τὴν ἱστορία τῆς Σωσάννας (βλ. Δαν. ἀρχή), ποὺ τὴ συκοφάντησαν αἰ­σχροὶ ἄνθρωποι, ἀλλ᾽ αὐτὴ ἔλαμψε σὰν ἄ­στρο καὶ ἀ­πέδειξε, ὅτι ἡ ἀ­ρετὴ καὶ ἡ τιμιότης τελικῶς ἀ­να­γνωρίζεται.

Διαβάστε, πατέρες καὶ ἀδελφοί μου, ἱερεῖς τοῦ Ὑψίστου, ποὺ κρατᾶτε τὰ ἅγια, μετα­δίδε­τε τὰ ἄχραν­τα μυστήρια καὶ ὑπηρετεῖτε τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας, διαβάστε στὸν προφήτη Δανιὴλ τὴν ἱστορία τοῦ Βήλ (βλ. Δαν. τέλος), γιὰ νὰ δῆτε πόσο φοβερὸ πρᾶγμα εἶνε νὰ ἐκμεταλλευώμεθα τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια.

Καὶ τέλος, ὅσοι νιώθετε Ἕλληνες καὶ Ἑλ­λη­νίδες, διαβάστε τὸν προφήτη Δανιήλ, για­τὶ ἐκεῖ στὸ 8ο κεφάλαιο ὁμιλεῖ καὶ γιὰ τὸ ἔθνος μας, γιὰ τὸν προορισμὸ ποὺ ἔχουμε ἐ­πάνω στὴ γῆ.

Λέει ἡ ἱστορία ὅτι, ὅταν ὁ μέγας Ἀλέξανδρος ἔφτασε μέχρι τὰ Ἰεροσόλυμα, οἱ κάτοικοι ἔκαναν σύσκεψι τί νὰ τοῦ προσφέρουν καθὼς ἔμ­παι­νε νικητὴς στὴν ἱερὰ πόλι. Τί νὰ τοῦ δώσουν; χρυσάφι, ἀσήμι, σπαθιά, στέμματα; Τίποτε ἀπ᾽ αὐτά. Ὡς πολύτιμο δῶ­ρο τοῦ ἔδωσαν τί; – ἄνοιξε, γῆ, νὰ καταπιῇς ἐ­μᾶς τοὺς σημερι­­νοὺς ἀναξίους ἀ­πογόνους. Τί ἔδωσαν στὸν Ἀ­­λέξανδρο; Τὶς προ­φητεῖες τοῦ Δανιήλ! Αὐτὸς ἀπόρησε. –Τί εἶνε τὰ χαρτιὰ αὐτά; λέει. –Ἐδῶ, τοῦ ἐξηγοῦν, μέσα στὶς προ­φητεῖες μας λέει, ὅτι ἐσὺ θὰ κυρι­αρχήσῃς στὸν κόσμο. Καὶ πρά­γματι στὸ 8ο κεφάλαιο (στ. 5) λέει σαφῶς, ὅτι «ὁ τράγος αἰγῶν», ὁ μέγας Ἀλέξανδρος, θὰ ἐπικρατήσῃ στὴ γῆ. Καὶ τὴ νύχτα ἐκείνη στὰ Ἰεροσόλυμα ὁ Ἀλέξανδρος δὲν κοιμήθηκε· διάβασε τὶς προφητεῖες τοῦ Δανιήλ. Ἕ­νας μέγας Ἀλέξανδρος, ἀβάπτιστος, πρὶν ἀ­πὸ 23 αἰῶνες, κάθησε καὶ διά­βασε τὸν Δανιήλ, καὶ ἐμεῖς, βαπτισμένοι «εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος», ποτέ δὲν πιάσαμε νὰ τὸν διαβάσουμε. Εἴμεθα ἀνάξιοι.

Χριστιανοὶ ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε, σᾶς βάζω ἐπιτίμιο, ἀπὸ σήμερα νὰ διαβάζετε τὸν προφήτη Δανιήλ. Καὶ ἂν μάθω ὅτι ὅλοι, ἄντρες καὶ γυ­ναῖκες, διαβάσατε τὸν προφήτη Δανιήλ, τότε σᾶς ὑπόσχομαι νὰ ᾽ρθῶ ἐδῶ ἕνα βράδυ καὶ νὰ σᾶς ἑρμηνεύ­σω ἕνα φοβερὸ ῥητό, ποὺ ὑ­πάρχει μέσα στὸν Δα­νιήλ. Ποιό εἶνε; Ἀκούγεται φωνὴ ἀπὸ τὰ οὐ­ράνια. Καὶ τί λέει· «Μακάριος» – ποιός; Αὐτὸς ποὺ ἔχει ὑπομονή· «Μακάριος ὁ ὑπομένων καὶ φθάσας εἰς ἡ­μέρας χιλίας τριακοσίας τριάκοντα πέντε», αὐτὸς ποὺ θὰ φτάσῃ στὶς 1.335 ἡμέρες (Δαν. 12,12). Ποιές εἶνε αὐτὲς οἱ 1.335 ἡμέρες, ποὺ λέει ὁ Δανιήλ;(**).

* * *

Τέτοιου μεγάλου ἁγίου ἀνδρὸς τὴ μνήμη ἑ­ορτάζουμε σήμερα. Ἂς εὐχαριστήσουμε τὸ Θεὸ ποὺ φτάσαμε στὴ σημερινὴ ἑορτή· καὶ ἂς τὸν παρακαλέσουμε ν᾽ ἀξιώσῃ ὅλους μας νὰ ἑορτάσουμε καὶ τὰ Χριστούγεννα μὲ ἀ­γάπη καὶ χαρά, καὶ ν᾽ ἀκούσουμε μὲ ἀγαλλίασι τὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐ­δοκία» (Λουκ. 2,14)· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(3ο καὶ τελευταῖο μέρος ἀπομαγνητοφωνημένης μεγάλης ἑσπερινῆς ὁμιλίας, ποὺ ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Προφ. Δανιὴλ Βοτανικοῦ – Ἀθηνῶν τὴν 16-12-1960)