Θέση καί τοπογραφία

Τό μοναστήρι τῆς Ἱ. Κοινοβιακῆς Μονῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, πού προσονομάζεται «Λογγοβάρδα» ἀπό τήν τοποθεσία ὅπου ἔχει κτιστεῖ, βρίσκεται ΒΑ τῆς πρωτεύουσας τῆς Πάρου Παροικίας καί σέ ἀπόσταση πέντε χιλιομέτρων ἀπ’ αὐτήν, ἀνάμεσα σέ δυό συγκλίνουσες πλαγιές, σάν σφηνωμένη, στό ψηλότερο τμῆμα τῆς λαγκαδιᾶς, λίγο πιό κάτω ἀπό τίς ράχες τῶν λόφων Παχνᾶ, ἀνατολικά, καί Κόρακα, δυτικά, σέ ὑψόμετρο 160 μ.

Ἀνάμεσα στίς δύο λοφοσειρές, τῆς Λογγοβάρδας καί τοῦ βόρειου τμήματος τοῦ νησιοῦ, παρεμβάλλεται ἡ πεδινή ἔκταση τοῦ κάμπου τῆς Ναούσης, ὅπου τό ἔδαφος εἶναι σχετικά εὔφορο καί εὐδοκιμοῦν ἀμπέλια καί δημητριακά.

Ὡς πρός τήν ἑρμηνεία τοῦ τοπωνυμίου Λογγοβάρδα, στό ὁποῖο εἶναι χτισμένη ἡ Μονή καί ἀπό τό ὁποῖο πῆρε καί τήν προσωνυμία της, ὁ Γυμνασιάρχης τοῦ γυμνασιακοῦ παραρτήματος Πάρου τή δεκαετία τοῦ 1950 καί ἀργότερα Γενικός Ἐπιθεωρητής καί Ἐκπαιδευτικός Σύμβουλος Ἀντώνιος Φλ. Κατσουρός, τό ἐπισυνάπτει μέ τά τοπωνύμια τῆς Μεσσηνίας «Λαγγούβαρδος» καί τῆς Ἄνδρου «στοῦ Λαγγουβάρδου». «Ὡς συνάγεται ἐκ τῶν ὀνομάτων τούτων», γράφει ὁ Κατσουρός, «ἀρχικῶς ἡ ἐν Πάρῳ τοποθεσία “Λαγγουβάρδα”, ἥτις ἐν ἐγγράφοις φέρεται ἀνάρθρως, ἦτο ἀρσενικοῦ γένους καί γενικῆς πτώσεως, ἤτοι: ‘ς τοῦ Λαγγουβάρδα· ἀλλά μετά τήν ἵδρυσιν ἐκεῖ τῆς Μονῆς, ἐκ τῶν συνεκφορῶν: ἡ Μονή ‘ς τοῦ Λαγγουβάρδα – ἡ Μονή Λαγγουβάρδα, ἐγένετο θηλυκοῦ γένους, κατά παράλειψιν τῆς λέξεως Μονή».

Τή σημασία δέ τοῦ ὀνόματος ἐξηγεῖ ἀπό τό ἐθνικό ὄνομα Λογγοβάρδος, γνωστό ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ἐποχή ἀνακαινίσεως τῆς Παναγίας Ἑκατονταπυλιανῆς, τό ὁποῖο ἔγινε οἰκογενειακό ὄνομα. Τό Λογγοβάρδος ἀργότερα παραφθάρθηκε σέ Λαγκούβαρδος, τό ιε΄ αἰώνα. Ὡς οἰκογενειακό δέ ὄνομα σήμερα ὑπάρχει στήν Κρήτη. «Πιστεύω», συμπεραίνει ὁ Κατσουρός, «ὅτι μέ τό οἰκογενειακό αὐτό ὄνομα σχετίζονται καί οἱ ἀνωτέρω τοποθεσίαι τῆς Τριφυλίας, τῆς Ἄνδρου καί τῆς Πάρου, ὅτι δηλαδή φανερώνουν τόπους, τῶν ὁποίων ὁ ἰδιοκτήτης ἐκαλεῖτο Λαγγούβαρδος ἤ Λαγγουβάρδας